Denizyolu taşımacılığının tarihine baktığımızda 10.yüzyılda
Vikinglerden bu yana taşımacılık yapıldığını, 15.yüzyılda denizyolu
taşımacılığında yüklerin hangarlarda çuvallarda taşındığını bu durumun yükleme
ve boşaltma işlerinin uzun süreç aldığını hem emek hem de zaman açısından yüksek
maliyetleri olması sorununa çözüm bulmak gerekmiş. 1930
lu yıllarda Malcolm McLean yüklerin bir araca konup taşınması yolunu bulmuş. Ancak
bu çözümün aracın çok yer kaplamasından dolayı uygun bir çözüm olmadığını görüp
bugün taşımacılıkta sık kullanılan konteyneri bulmuş. İlk konteyner taşımacılığı 1956 yılı civarında 57 konteynerlik bir geminin
yüklenmesiyle başlamış. O günden sonra da uygun maliyeti açısından tercih edilen
bir taşımacılık sistemi olmuş.
Denizyolu Taşımacılığının Türleri
Basit olarak
ikiye ayrılabilen denizyolu taşımacılığında iki tür taşımacılıktan söz edebiliriz.
Liner ve Tramp taşımacılık.
Tramp taşımacılık, yüke sahip olan iki
liman arasında yapılan, belirli bir zaman ve tarihi olmayan taşımacılık
türüdür. Ham petrol, yeraltı madenleri, kereste, kömür gibi geminin tamamına ya
da büyük bir bölümüne yüklenebilen malzemelerin tek seferde taşınabilmesi
esasına dayanır. Liner taşımacılıkta esas olan yük değil hizmettir. Zamanı ve
tarih bellidir. Varılacak gidilecek limanların yeri bellidir. Tarife esaslı bir
taşımacılık türüdür bu nedenle malzemeleri taşıtacak olan kişiler
planlamalarını buna göre yaparlar. Geminin limana ulaştığı tarihte taşınacak
malzemeleri firmaya verirler, gidecek olan yere malzemeler taşınır. Konteyner
ve Ro-Ro taşımacılığı bu tür denizyolu taşımacılığının
örneklerindendir.
Denizyolu Taşımacılığında Rekabet
Denizyolu taşımacılığı yer alan pek çok unsur bir araya
gelerek gerçekleşir. Limanlar, yükü taşıyan firmalar ve gemileri,
armatör,broker, lojistik firmaları, freight forwarderlar, liman işletmecilerini
bu unsurlardan sayabiliriz. Günümüzde en sık kullanılan taşımacılık türünde
rekabet ön plandadır. Bu nedenle lojistik firmaları bu hizmet sektöründe kusursuzluğa
önem vermektedirler. Gelecek yıllarda daha da artış gösterecek olan bu
taşımacılık türüne yapılacak olan yatırımların küresel ticaretin gelişmesi
açısından büyük bir önemi vardır.